Choroba Parkinsona

action-adult-affection-339620-1200x675.jpg

Choroba Parkinsona jest postępującym schorzeniem mózgu. Rozwija się przez wiele miesięcy i lat, podczas, których komórki nerwowe zostają bezpowrotnie uszkodzone. Jest jedną z najczęstszych chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego objawiającą się drżeniem kończyn i zaburzeniami mowy. Najbardziej charakterystycznym objawem jest zanik komórek istoty czarnej i spadek stężenia dopaminy do około 20 procent wartości prawidłowych. Choremu coraz większą trudność sprawia np. pisanie, zapinanie guzików, spożywanie posiłków. Dotyka zwykle ludzi starszych, po 50-60. roku życia, a częstotliwość jej występowania wzrasta z wiekiem. Dokładna przyczyna choroby Parkinsona nie jest znana. Wśród najczęstszych objawów wymienia się:

1. Sztywność – wzmożenie napięcia mięśniowego ( charakterystyczna przygarbiona sylwetka) Dotyczy ona przede wszystkim kończyn, jednak może objawić się także w obszarze tułowia i szyi. Sztywność powoduje dyskomfort podczas ruchów oraz dolegliwości bólowe. Co bardzo ważne, sztywność dotyczy także mimiki, której zaburzenia mogą nastąpić w dalszych etapach choroby.
2. Spowolnienie ruchowe – to pierwsza rzecz, na którą powinien zwrócić uwagę każdy opiekun osoby starszej. Spowolnienie to nazywane jest także bradykinezją. Może objawiać się we wszystkich czynnościach dnia codziennego – podczas korzystania z toalety, ubierania się, jedzenia czy spacerów ( chód drobnymi kroczkami). Pojawia się także pewna niezgrabność w ruchach, a także mikrografizm, czyli pisanie bardzo małymi literami.
3. Drżenie – jest to tzw. drżenie spoczynkowe – pojawia się, kiedy chory nie wykonuje żadnej czynności. W momencie, gdy chory sięga po jakiś przedmiot, drżenie znika. To kolejna rzecz, na którą powinni zwrócić uwagę opiekunowie seniorów. Co ciekawe, w chorobie Parkinsona występuje drżenie niemal wszystkich części ciała, oprócz głowy. W ostatniej fazie choroby drżenie może pojawić się nie tylko w spoczynku, ale też w momencie wykonywania czynności.
4. Zaburzenia odruchów postawnych – zubożenie ruchów, chód szurający, bardzo możliwe tutaj jest wystąpienie upadków. 5. Zaburzenia mowy mowa monotonna, słabo artykułowana, ściszona, „zamazana”.
6. Objawy wegetatywne – łojotok twarzy, ślinotok, rzadkie mruganie, napadowa potliwość, zaparcia, zaburzenia czynności zwieraczy – nietrzymanie moczu.
7. Zaburzenia funkcji poznawczych – pogorszenie pamięci, spowolnienie myślenia, osłabiona pamięć i koncentracja
8. Objawy psychiczne – to kolejne cechy charakterystyczne dla choroby Parkinsona. Pojawić się mogą obniżenie nastroju, depresja, lęk i apatia, nadwrażliwość.

Objawy choroby nie występują od razu w dużym nasileniu, ale mogą rozwijać się na przestrzeni lat. Mają cechy postępujące, choć nierzadko udaje się je spowolnić za pomocą nowoczesnych medykamentów.

Etapy choroby Parkinsona

Choroba Parkinsona ma charakter postępujący. Jej początkowe objawy są mało specyficzne i trudne do zauważenia, ponieważ mogą pojawić się problemy ze snem, osłabienie, zaparcia lub depresja – wystąpienie tych dolegliwości nie oznacza oczywiście, że u kogoś rozwija się choroba Parkinsona. Objawy schorzenia nasilają się bowiem latami. Wyróżnia się kilka okresów choroby Parkinsona. Pierwszy z nich to okres wczesny, nazywany również przedruchowym. Jest to pierwszy etap choroby, kiedy objawy nie są bardzo nasilone i trudno zorientować się czy są to zwyczajne, codzienne dolegliwości, czy choroba. Pojawiają się wówczas spowolnienie, sztywność i drżenie. Drugi etap – wczesny, to czas, kiedy dolegliwości można skutecznie zahamować przy pomocy leków. Okres ten trwa około pięć lat. W tym czasie mają miejsce kolejne uszkodzenia mózgu, które z czasem przeradzają się w kolejny etap choroby – zaawansowany. Trzeci etap choroby Parkinsona jest trudniejszy nie tylko dla chorego, ale też dla opiekuna osoby starszej. Co prawda, chory nadal reaguje na leki i pozwalają one zniwelować niektóre objawy, jednak odpowiedź organizmu jest o wiele mniejsza. W tym okresie dołączają się zaburzenia równowagi, coraz silniejsze drżenie i sztywność mięśniowa, zaburzenia chodzenia włącznie z upadkami. W ostatniej, czwartej fazie choroby Parkinsona, chory spędza większość czasu w łóżku albo na wózku. Nie jest w stanie funkcjonować samodzielnie, dlatego potrzebny mu opiekun seniora.

Jak opiekować się osobą starszą z chorobą Parkinsona?

Po pierwsze ważna jest aktywność fizyczna, która może wspomóc osłabienie drżenia kończyn w początkowym stadium choroby i poprawia ogólny stan psychofizyczny chorego. Właśnie dlatego powinniśmy angażować naszego podopiecznego do zajęć ruchowych. Szczególnie polecane są liczne spacery, nording walking lub areobik w wodzie dla seniorów.
Po drugie ćwiczmy mowę, szczególnie zalecane w przypadku, gdy chory ma problemy z mówieniem. W takiej sytuacji najlepiej skonsultować się z logopedą, który pomoże w przygotowaniu specjalnego zestawu ćwiczeń.
Kolejną sprawą jest ogólna pomoc w codziennych czynnościach jak np. wstawanie z łóżka, mycie i kąpiel, ubieranie, czy przyjmowanie posiłków. Kiedy występuje już problem z samodzielnym wstawaniem i poruszaniem się podopiecznego potrzebna jest pomoc drugiej osoby, opiekuna i odpowiednie zabezpieczenie mieszkania chorego.

Przygotowanie domu podopiecznego

Choroba Parkinsona powoduje powolny zanik czynności ruchowych chorego. Wraz z postępowaniem choroby zmienia się sylwetka chorego (pochyla się do przodu) i zmniejszają się kroki. Zaburzone zostaje odczucie równowagi, co może być przyczyną upadków. Dlatego należy usunąć w domu wszelkie miejsca utrudniające choremu przemieszczanie się. Pomocnym może być np. usunięcie progów i dywaników. Zaleca się również zamontowanie poręczy ułatwiające chodzenie oraz takie, które ułatwiają wchodzenie i wychodzenie z wanny. W kolejnych etapach warto zakupić choremu balkonik ortopedyczny. Dzięki takim modyfikacjom chory będzie mógł dłużej funkcjonować o własnych siłach.

Modyfikacja odżywiania

Osobie chorej na chorobę Parkinsona nie zaleca się znacząco innej diety niż osobie zdrowej. Choroba ta objawia się różnymi zaburzeniami ze strony układu pokarmowego. Jeżeli nie występują inne choroby np. cukrzyca, chory może spożywać te same produkty, co osoba zdrowa. Często chorobie Parkinsona towarzyszą zaparcia, które należy niwelować podając choremu większe ilości błonnika i wody. Podczas postępowania choroby coraz trudniejszym jest posługiwanie się sztućcami, dlatego polecane są posiłki, które można spożywać jednym sztućcem. Ponadto warto choremu już wcześniej pokroić większe kawałki żywności, np. kotleta. Często pojawiają się takie dolegliwości jak zgaga, refluks, nudności czy zaburzenia połykania. W takich przypadkach należy podawać posiłki płynne. Zalecane są zupy, zupy kremy, kaszki i budynie.

Kontakt z chorym

Wiadomym jest, że w późnej fazie rozwoju choroby Parkinsona chory ma ogromne problemy z wypowiadaniem słów, co utrudnia z nim kontakt. Chory zaczyna mówić coraz ciszej i niewyraźnie. Powolna i niezrozumiana mowa może powodować zniecierpliwienie i irytację opiekuna. Dlatego warto podejmować działania ułatwiające komunikację z chorym.
Dla ułatwienia kontaktu z chorym poleca się stosowanie pytań ogólnych, czyli takich, na które odpowiedź brzmi TAK lub NIE.

Pomoc w codziennym życiu

Osoby chore na chorobę Parkinsona wraz z postępowaniem choroby mają coraz większe trudności z codziennymi sytuacjami, jak ubieranie się, spożywanie posiłków, a później nawet wstawanie z łóżka czy krzesła. Opiekunowie powinni być świadomi tego, że chory z czasem będzie potrzebował więcej zaangażowania z ich strony. Niezbędna będzie pomoc w codziennej higienie. Należy być przygotowanym na to, że każdy mały ruch, jak wstanie z łóżka, będzie poprzedzony prośbą o pomoc. Niezbędne okaże się również wsparcie podczas spożywania posiłku.
Depresja i bezsenność chorego. Bezsenność to częsty problem pojawiający się u chorych osób. W takim przypadku należy wyeliminować czynniki wpływające na zakłócenia podczas spania. Zaleca się dbać o odpowiednią pozycję chorego do snu, jak również o środowisko, w jakim chory śpi. Należy zapewnić odpowiednią temperaturę otoczenia i przygaszone światła. Należy zadbać również o to, by do pokoju chorego nie dochodził hałas. W wyjątkowych przypadkach może być pomocna wizyta psychologa.

Każdy opiekun lub opiekunka musi zdawać sobie sprawę, że opieka nad osobą starszą z chorobą Parkinsona nie jest zajęciem łatwym. Głównym powodem tej sytuacji jest nieodwracalny i postępujący charakter tego schorzenia związany z degradacją komórek nerwowych mózgu. Praca z takim podopiecznym wymaga nie tylko wsparcia fizycznego w codziennych czynnościach, ale i umiejętności zrozumienia, pocieszenia i psychicznego wzmocnienia seniora w trudnych dla niego chwilach.

Best Care Logo

Copyright 2023 - Best Care - Opieka seniora, osób starszych Warszawa