Zespół amerykańskich ekspertów z American College of Cardiology, American Heart Association i American Society of Hypertension) zmienił w 2017 r. zasady diagnozowania nadciśnienia tętniczego na podstawie pomiaru ciśnienia krwi. Ciśnienie skurczowe powyżej 130 mm Hg jest uznawane za stan chorobowy, co jest kryterium o wiele ostrzejszym od obowiązującego w normach europejskich. Za nadciśnienie tętnicze 1 stopnia w Europie uznaje się ciśnienie skurczowe 140 – 159 mm Hg a rozkurczowe 90 – 99 mm Hg.
Według danych statystycznych prawie 11 mln Polaków cierpi na nadciśnienie tętnicze. Szacuje się, że do 2025 r. na całym świecie liczba osób z tym schorzeniem przekroczy 1, mld i nadal będzie rosła.
Zastanówmy się nad tym najpierw, co to jest nadciśnienie tętnicze, czego jest efektem i czy można mu zapobiec?
Nadciśnienie tętnicze jest efektem odwodnienia, i wypłukiwania takich pierwiastków jak magnez, potas i sód z organizmu. Wzrost ciśnienia następuje, kiedy nie mamy odpowiedniej ilości wymienionych pierwiastków czyli nie spożywamy odpowiedniej ilości wody. Często nadciśnienie ma ukryte źródło w jakiejś dysfunkcji nerek, lub jeszcze inną przyczynę. Obecnie aż 30% przypadków nadciśnienia nie zostaje rozpoznanych a
w przypadku 36 % chorych terapia nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Według nowych wytycznych lekarze w USA w przypadku zdiagnozowania nadciśnienia tętniczego 1. stopnia powinni zalecić pacjentowi wyłącznie modyfikację stylu życia, o ile 10-letnie ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych wynosi mniej niż 10%. Leczenie farmakologiczne ma być brane pod uwagę wtedy, gdy to ryzyko jest większe, a także u pacjentów ze stwierdzoną chorobą układu krążenia, cukrzycą lub przewlekłą niewydolnością nerek. Co jednak dzieje się w naszych gabinetach?
Lekarze sugerują pacjentowi zmianę diety przy równoczesnym przepisaniu leku na nadciśnienie. Co się dzieje potem?
Leki na nadciśnienie zwane diuretykami powodują zwiększenie wydalania wody, czyli robią to, czego powinniśmy unikać i w rezultacie mogą prowadzić do odwodnienia. Przy regularnym braniu medykamentów spada poziom sodu i potasu. Oczywiście niektóre z leków powodują nadmierny wzrost potasu we krwi. Ważne jednak jest to ze jak spada poziom elektrolitów to trzeba zwiększać dawkę leku lub dodawać kolejny lek o blokującym mechanizmie działania tzw. beta bloker. To tez nie zawsze pomaga, bo chorzy i tak mają sytuacje, kiedy diametralnie wzrasta im ciśnienie i potrzebują natychmiastowej pomocy medycznej. Oczywiście leki na nadciśnienie czasami są konieczne, a w ciężkich przypadkach ratują życie. Nagłe odstawienie leków na nadciśnienie może spowodować katastrofalne konsekwencje, takie jak kalectwo lub śmierć.
Wielu ludzi cierpi tak naprawdę na lekkie nadciśnienie, co w bardzo dużej ilości przypadków oznacza odwodnienie. Pijemy po prostu za mało wody. Jest to nasz cywilizacyjny problem. Szczególne znaczenie ma to podczas upałów. Odwodnienie nierozerwalnie jest związane z elektrolitami, czyli z kwestią soli. Jeśli nie ma wystarczającej ilości sodu jak i potasu, to woda w organizmie będzie miała problemy z przedostaniem się w te miejsca, w których jest konieczna. Będzie to skutkowało najróżniejszymi chorobami. Najbardziej charakterystyczne to bóle nóg, choroby reumatyczne, stawowe, bóle kości, problemy trawienne, problemy z nerkami czy choroby autoimmunologiczne. Dlaczego tak się dzieje? Komórki, które nie mają odpowiedniej ilości nawodnienia zmuszają organizm do wydzielania większych ilości histaminy, która działa zapalnie. Nadciśnienie tętnicze to choroba, która nie boli, nie daje też żadnych objawów, przynajmniej na początku gdy wartości ciśnienia nie są jeszcze wysokie. Często wraz z podwyższonym ciśnieniem pojawiają się dolegliwości takie jak: bóle i zawroty głowy, uczucie kołatania serca, zaczerwienienia twarzy i uderzenia gorącą oraz bezsenność.
Jeszcze w tym roku mają powstać nowe wytyczne medyczne dotyczące postępowania w nadciśnieniu tętniczym w Europie. Warto mierzyć sobie ciśnienie regularnie, ale też nie panikować, kiedy będzie ono wyższe. W Europie uznaje się, ze skurczowe ciśnienie jest wtedy na poziomie 140 – 149 mm Hg a rozkurczowe 90 – 99 mm Hg. Kiedy zaobserwujemy takie ciśnienie warto codziennie je mierzyć rano i wieczorem, zapisywać wartości i w pierwszej kolejności sięgnąć po odżywczą kamienną sól, uzupełniać płyny nawet do 4 litry dziennie w upalny dzień i zadbać o wartościowe jedzenie.